कोकणातलं कुठलं तरी अत्यंत रिमोट, दुर्गम असं खेडं असावं. दिवसाला एखादीच लाल डब्याची तालुक्याच्या गावाला जाणारी एस टी..
टुमदार डॉगरावरचं गाव. डोंगरावरून खाली पाहिलं की दूरवर दिसणारी सुरुची झाडं आणि त्यापलीकडचा तो तालुक्याच्या गावातला समुद्र..!
मोजकीच घरं. काही ब्राह्मणांची, एक-दोन कुडाळदेशकर, दोनचार भंडारी, दोनचार कोळी. एखादा बाटलेला मुसल्मान. घरातल्या गणपतीची चोरून पूजा करणारा..!
गावातल्या चिल्ल्यापिल्लांना भूतांच्या गोष्टी सांगणारी एखादी म्हातारी. सर्दीखोकला, ताप, जुलाब इतपतच औषधं माहिती असणारा, तालुक्याच्या गावात कंपौंडरी करणारा एखादा शाणा किसन कंपौंडर. कुठे मण्यार-फुरसं-कांडोर चावली तर कुठलासा पाला आणि कुठलीशी बुटी उगाळून लावणारा एक कुणी भिवा भंडारी, आणि स्वतःच्या घरीच पुढल्या खोलीत फुटकळ किराणासामानापासून ते मेणबत्त्या, भुत्ये, पानतंबाखू, तेलं, कंगवे असं सगळं ठेवणारा एक कुणीतरी बबन्या भुसारी..!
गावात एक पोलिसांचं आऊटपोस्ट, गावचा पोलिसपाटीलच एकदा केव्हातरी ती खोली उघडणार. गावात एक पोस्टाचा लाल डबा. तालुक्याच्या गावातून पत्र घेऊन येणारा पोस्टमन. तोच पोस्टमन तो लाल डबा उघडून त्यात पडलेली पत्र तालुक्याच्या गावाला घेऊन जाणार..!
गावात एखादा गणपती आणि समर्थांनी स्थापलेला एखादा मारुती..! तो मारुतीच त्या गावचा वेतोबा वगैरे आहे अशी त्या मारुतीला जोडली गेलेली एखादी दृष्टांतकथा. वर्षातनं हनुमानजयंतीला त्याचा होणारा उत्सव..!
उतरत्या डोंफरावर रातांबे, काजू, करवंद याची मनमुदार झाडं. कुठे मोगरा, रातराणी. त्यांचा सुंगंध. त्यातच मिसळेला रातांब्यांचा सुगंध..! मनमुराद रानफुलं, त्यावरचे चतूर..!
जेमतेम चारच खोल्यांची प्राथमिक शाळा, शाळेत एकच मास्तर. पहिली ते चौथी शिकणारी चिल्लीपिल्ली त्या शाळेत येणार. मास्तर त्यांना अ आ इ ई पासून ते चवथीपर्यंतचं गणीत शिकवणार. छान गाणीगोष्टी सांगून मुलांवर संस्कार करणार..
आषाड-श्रावणातला कोकणातला तो समोरचंही दिसणार नाही असा पाऊस..
तो शाळेतला मास्तर त्या चिल्लापिल्लांसोबर वर्षातले सगळे सण साजरे करणार. चणे वगैरे आणून त्या लेकरांसोबत अगदी श्रावणी शुक्रवार पासून, गणपती वगैरे सगळे सगळे सण साजरे करणार, कोजागिरीला गावातल्याच कुणा परसूला सांगून दूध सांगणार, ते चुलीवर आटवणार, रात्री शाळेत सगळ्या मुलांना बोलावून कोजागिरीचा चंद्र पाहात ते दूध पाजणार. पोरांना गोळा करून एखादं शिवाजीचं नाटक बसवणार..त्यातल्या त्यात जाड्या मुलाला अफजलखानाची भूमिका करायला सांगणार..! :)
असा त्या रम्य प्राथमिक शाळेतला तो मास्तर व्हायचं आहे मला...!
मला नको ते शहर, नको ती पुढारलेली दुनिया, नको ते मोबाईल, नको ते मॉल, नको ते पेज थ्री..!
मला त्या शाळेतला मास्तर व्हायचंय, मला नकोत ती माणसं आणि नको ती गर्दी..
त्या शाळेतल्या त्या पाचपंचवीस चिल्लापिल्लांसोबतच रमायचं आहे मला आयुष्यभर..!
-- तात्या अभ्यंकर.
टुमदार डॉगरावरचं गाव. डोंगरावरून खाली पाहिलं की दूरवर दिसणारी सुरुची झाडं आणि त्यापलीकडचा तो तालुक्याच्या गावातला समुद्र..!
मोजकीच घरं. काही ब्राह्मणांची, एक-दोन कुडाळदेशकर, दोनचार भंडारी, दोनचार कोळी. एखादा बाटलेला मुसल्मान. घरातल्या गणपतीची चोरून पूजा करणारा..!
गावातल्या चिल्ल्यापिल्लांना भूतांच्या गोष्टी सांगणारी एखादी म्हातारी. सर्दीखोकला, ताप, जुलाब इतपतच औषधं माहिती असणारा, तालुक्याच्या गावात कंपौंडरी करणारा एखादा शाणा किसन कंपौंडर. कुठे मण्यार-फुरसं-कांडोर चावली तर कुठलासा पाला आणि कुठलीशी बुटी उगाळून लावणारा एक कुणी भिवा भंडारी, आणि स्वतःच्या घरीच पुढल्या खोलीत फुटकळ किराणासामानापासून ते मेणबत्त्या, भुत्ये, पानतंबाखू, तेलं, कंगवे असं सगळं ठेवणारा एक कुणीतरी बबन्या भुसारी..!
गावात एक पोलिसांचं आऊटपोस्ट, गावचा पोलिसपाटीलच एकदा केव्हातरी ती खोली उघडणार. गावात एक पोस्टाचा लाल डबा. तालुक्याच्या गावातून पत्र घेऊन येणारा पोस्टमन. तोच पोस्टमन तो लाल डबा उघडून त्यात पडलेली पत्र तालुक्याच्या गावाला घेऊन जाणार..!
गावात एखादा गणपती आणि समर्थांनी स्थापलेला एखादा मारुती..! तो मारुतीच त्या गावचा वेतोबा वगैरे आहे अशी त्या मारुतीला जोडली गेलेली एखादी दृष्टांतकथा. वर्षातनं हनुमानजयंतीला त्याचा होणारा उत्सव..!
उतरत्या डोंफरावर रातांबे, काजू, करवंद याची मनमुदार झाडं. कुठे मोगरा, रातराणी. त्यांचा सुंगंध. त्यातच मिसळेला रातांब्यांचा सुगंध..! मनमुराद रानफुलं, त्यावरचे चतूर..!
जेमतेम चारच खोल्यांची प्राथमिक शाळा, शाळेत एकच मास्तर. पहिली ते चौथी शिकणारी चिल्लीपिल्ली त्या शाळेत येणार. मास्तर त्यांना अ आ इ ई पासून ते चवथीपर्यंतचं गणीत शिकवणार. छान गाणीगोष्टी सांगून मुलांवर संस्कार करणार..
आषाड-श्रावणातला कोकणातला तो समोरचंही दिसणार नाही असा पाऊस..
तो शाळेतला मास्तर त्या चिल्लापिल्लांसोबर वर्षातले सगळे सण साजरे करणार. चणे वगैरे आणून त्या लेकरांसोबत अगदी श्रावणी शुक्रवार पासून, गणपती वगैरे सगळे सगळे सण साजरे करणार, कोजागिरीला गावातल्याच कुणा परसूला सांगून दूध सांगणार, ते चुलीवर आटवणार, रात्री शाळेत सगळ्या मुलांना बोलावून कोजागिरीचा चंद्र पाहात ते दूध पाजणार. पोरांना गोळा करून एखादं शिवाजीचं नाटक बसवणार..त्यातल्या त्यात जाड्या मुलाला अफजलखानाची भूमिका करायला सांगणार..! :)
असा त्या रम्य प्राथमिक शाळेतला तो मास्तर व्हायचं आहे मला...!
मला नको ते शहर, नको ती पुढारलेली दुनिया, नको ते मोबाईल, नको ते मॉल, नको ते पेज थ्री..!
मला त्या शाळेतला मास्तर व्हायचंय, मला नकोत ती माणसं आणि नको ती गर्दी..
त्या शाळेतल्या त्या पाचपंचवीस चिल्लापिल्लांसोबतच रमायचं आहे मला आयुष्यभर..!
-- तात्या अभ्यंकर.
ऐसेची करावे...
ReplyDeleteहल्ली बराच वेळ मिळतोय वाटतं. सत्कारणी लागतोय. असचं चालुद्या.छान!!!
ReplyDeleteतात्या, फारच सुंदर लिहिलं आहे आपण!
ReplyDeleteखरं तर मी दोनच लेख वाचले पण एक गोष्ट नक्की तुमच्या भावना थेट पोहोचतात.
धन्यवाद
राजेश जोशी
तात्या, फारच सुंदर लिहिलं आहे आपण!
ReplyDeleteखरं तर मी दोनच लेख वाचले पण एक गोष्ट नक्की तुमच्या भावना थेट पोहोचतात.
धन्यवाद
राजेश जोशी