February 23, 2010

काही स्वरचित्रे, काही शब्दचित्रे (२५) - मालवून टाक दीप..


सारेगपसां
सांपगरेसा

हा आरोह-अवरोह. कुणा संगीतकाराला जीवनाची क्षणभंगुरता दिसते या स्वरात आणि तो बांधतो.. चढता सूरज धीरे धीरे!
सांस टुटतेही सब रिश्ते छुट जाएंगे
बाप-मा-बेहेन-बिबि-बच्चे छुट जाएंगे..!

 हे विदारक सत्य सांगण्याकरता तो वरील स्वरांचा आधार घेतो. परंतु स्वरांची ताकदच अमर्याद.. अगदी कुठलेही शब्द गुंफा वरील स्वरावलीत, त्यांना पुरेपूर न्याय मिळेल! आणि म्हणूनच हृदयनाथ मंगेशकरांसारख्या प्रतिभावंताला नाही वाटले हे स्वर क्षणभंगूर! आणि त्यांनी याच स्वरांचा आधार घेतला आणि 'मालवून टाक दीप' चा जन्म झाला! 

मालवून टाक दीप!
गाण्याच्या सुरवातीलाच दिदिचा अक्षरश: खल्लास, जीवघेणा आलाप! भटसाहेबांचे अनावर झालेले शब्द!
दूरदूर तारकात
बैसली पहाट न्हात
सावकाश घे टिपून
एक एक रूपरंग!

मराठी संगीतातलं हे माईलस्टोन गाणं.. यापेक्षा अधिक शृंगार असूच शकत नाही..पुरं करतं हे गाणं शृंगाररसाच्या सर्व अपेक्षा, अन् त्याच्या सर्व व्याख्या!
दोन्हीही गाण्यांचे तेच स्वर.. परंतु अर्थ अगदी वेगळे! नमस्कार असो त्या स्वरसामर्थ्याला!
--तात्या अभ्यंकर.

No comments: